Γιάννης Κουτσούκος (1941–2019)

Κηδεύουμε τον λατρευτό μας σύζυγο, πατερά και παππού

Ιωάννη Κουτσούκο

(1941–2019)

Τρίτη 2 Απρίλιου και ώρα 5.00 στον Ιερό ναό Κοιμήσης της Θεοτόκου Κορίνθου.

Η σορός θα είναι στον ιερό ναό στις 4.00.

Η ταφή θα γίνει στο επάνω νεκροταφείο του Αγίου Βασίλειου.

Η σύζυγος
Αναστασία

Τα παιδιά
Φαιδρά (& Damian)
Ηλέκτρα (& Νίκος)

Και εγγόνια
Κίμωνας, Ιάσωνας και Ορέστης

Ο διάσημος αμερικανός Αρχαιολόγος Καρλ Μπλέγκεν

 

ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.

Εικόνα 20. Ο διάσημος αμερικανός Αρχαιολόγος Καρλ Μπλέγκεν. (27-1-1887 ΗΠΑ, +24-8-1971 Αθήνα), ο οποίος ανάσκαψε τα έτη 1921-1922 τους προϊστορικούς οικισμούς του Αγίου Βασιλείου Ζυγουριές και Αμπελάκια και έφερε στο φως πολύτιμα στοιχεία για την ιστορία και την συνεχή κατοίκηση της περιοχής του Αγίου Βασιλείου από το 2600 π .Χ έως το 1100 π. Χ.

 

 

Η Υστεροελλαδική εποχή στην Αγία Τριάδα του βουνού Δαφνιάς και στο λόφο των Αρχαίων Κλεωνών

ΑΠΌ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

Η Υστεροελλαδική εποχή στην Αγία Τριάδα του βουνού Δαφνιάς και στο λόφο των Αρχαίων Κλεωνών
Για την κατοίκηση της περιοχής κατά την υστεροελλαδική εποχή (1600-1100 π.Χ.) αναφέρονται ακόμη δύο θέσεις στην περιοχή του Αγίου Βασιλείου. Η μία είναι η Αγία Τριάδα νότια του χωριού Άγιος Βασίλειος, μεταξύ των Βουνών Δαφνιάς και Γκαλγκούνι, η οποία σή-μερα ανήκει στην ενορία Στεφανίου. Εκεί βρέθηκε το 1913 ένας α-ποθέτης, ο οποίος περιείχε περισσότερα από 200 υστεροελλαδικά ει-δώλια από ψημένη γη (τερακότα). Ο σωρός των ειδωλίων προερ-χόταν πιθανόν από κάποιο ιερό στο δρόμο από Μυκήνες προς Κόριν-θο ο οποίος περνούσε και από την περιοχή αυτή και ήταν συντομό-τερος από τους άλλους γνωστούς αρχαίους δρόμους (Δερβενάκια, Αγ. Σώστης, Κλεισούρα Αγιονορίου). Eπίσης o Gebauer αναφέρει ότι συνέλεξε υστεροελλαδικά όστρακα από τον ψηλότερο από τους τρείς λόφους των Αρχαίων Κλεωνών.

ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΝΕΜΕΑΣ ΤΟ 2000 μ.χ Κρίσεις και σχόλια.

 

Με ελλανοδίκες, κήρυκες αφέτες, και αγριοσέλινο, αλλά και…πλαστικές καρέκλες, έγινε η δεύτερη αναβίωση των Νεμεών.

Οραματιστής και πραγματιστής ο συμπαθέστατος κ. Τέλης Καλής. Κατάφερε το ακατόρθωτο. Και αυτό δυό φορές μέσα σε μια επαρχιακή αδράνεια, γνωστή αδιαφορία αλλά και νοοτροπία, που απέχει πολύ από τη νοοτροπία των θεατών των αρχαίων Νεμέων.
Παρά τις προφορικές και έγγραφες παραινέσεις, όταν ο σαλπιγκτής έδινε το σήμα, για ν’ αναγγείλει κάτι το σπουδαίο, οι σύγχρονοι Νεοέλληνες δεν εννοούσαν να διακόψουν την ψιλοκουβέντα τους. Τις συμπαθητικές στους Νεοέλληνες “κουρελούδες» της πρώτης αναβίωσης, τώρα είχαν διαδεχθεί “το σήμα κατατεθέν” που εκφράζει το “καλαισθητικό” επίπεδο της πλειονότητας των σημερινών επαρχιών: Οι πλαστικές καρέκλες.
Πέρα όμως από όλα αυτά: Ένα τοπίο γεμάτο γαλήνη που λες και είχε ολοκληρώσει τα βιώματα και τις μνήμης αιώνων μέσα στο παρών του Σταδίου.
Οι επτά επί Θήβας, ο “αρχέμορος” Οφέλτης -το βρέφος που δεν έφταιξε σε τίποτα για τα “πεπραγμένα” των άλλων-,η Αδραστεία πηγή, η Υψιπύλη, ο Λυκούργος, ο Ηρακλής, ο Βωμός του Δία στην κορυφή του Απέσα, αλλά και οι “καλοκτισμένες Κλεωνές” του Ομήρου
έδειχναν όλα αυτά έτσι ανακατεμένα και ετεροχρονισμένα, ότι διεκδικούσαν μια θέση μέσα από το χρόνο σε κείνο το παρόν, της αναβίωσης των σύγχρονων Νεμέων, μέσα σ’ αυτό το αρχαίο στάδιο.
Και διαβάζουμε: “Ο Άδραστος νίκησε στην ιπποδρομία, ο Ετεοκλής στον δρόμο, ο Τυδεύς στην πυγμαχία, ο Αμφιάραος στο άλμα και στον δίσκο, ο Λαοδόκος στο ακόντιο, στην πάλη ο Πολυνείκης και ο Παρθενοπαίος στο τόξο”. Μόνο βέβαια εκείνοι που άφησαν τα ονόματα τους να γραφούν στο πρόγραμμα των αγώνων “Νέμεα 2000” έτρεξαν σε ένα μόνο αγώνισμα -τον δρόμο- και κείνο μάλιστα σε μισή απόσταση (!)
Και διαβάζουμε πάλι: “Έθαψαν το παιδί (Οφέλτη) και ίδρυσαν τους επιτάφειους Νεμείους Αγώνες…. σε ανάμνηση του πένθους… το δε στεφάνι των νικητών πλεκόταν από αγριοσέλινο”.
Πένθος στην αρχαία Νεμέα όταν πέρασαν οι επτά επί Θήβας
Πένθος στη Θήβα όταν έφθασαν μετά εκεί οι ίδιοι.
Πόσο πάθος για πίστη, για μύθο και για πεπρωμένο είχαν τελικά οι
προγονοί μας;
Η “Ύσπληγα”: Μια νέα λέξη στο λεξιλόγιο μερικών. Ένα σύστημα εκκίνησης για να μην υπάρχει απάτη (!). Υπάρχει άραγε;
Θυμάστε όταν ήλθε ο Νέρωνας στα Ίσθμια τί έγινε; Οι Κορίνθιοι τον ανεκήρυξαν νικητή σε όλα τ’ αγωνίσματα. Έτσι πέτυχαν την απαλλαγή μερικών φόρων. Και του έστησαν την ανάγλυφη προτομή στον Ισθμό, που υπάρχει ακόμη μέχρι σήμερα στα πρανή της διώρυγγας.
Και τώρα τί κάνουμε εμείς στα αναβιωμένα Νέμεα χωρίς τους Νέρωνες; Ήσαν κι αυτοί μια κά ποια λύση.
„Και το σπουδαιότερο: Με μια Ευχή στη Γη άρχισε η τελετή: “Ιερή γη •της Αρχαίας Ελλάδος… Μητέρα κάθε λαού που γεννήθηκε ποτέ…. φύλαξε την ελπίδα…. ότι όλοι εμείς…. που είμαστε παιδιά σου, θα ζήσουμε την ειρήνη και αγάπη μέχρι να συναντηθούμε πάλι στη Γη της Νεμέας
Για ελπίδα, αγάπη και ειρήνη μιλάει αυτό το ποίημα. Έτσι όπως μίλαγαν και στην αρχαιότητα. Είναι όμως μια ευχή και η πραγματικότητα διαφορετική.
Ο Πολυνείκης πάντως, δεν νίκησε σε κανένα αγώνισμα στη Νεμέα, απλώς και μόνο γιατί δεν ήταν παρών.
Τόσο, όμως, αυτός, όσο και ο αδελφός του Ετεοκλής έμειναν στην ιστορία χιλιάδες χρόνια τώρα, παρά το γεγονός ότι τότε δεν υπήρχε πρόγραμμα “Νέμεα 2000”, το οποίο ν’ αφιερώσει τις μισές σελίδες του σε αναγραφή ονομάτων και καταλόγων, όσων συμμετείχαν στους αναβιωμένους αγώνες στο στάδιο της Αρχαίας Νεμέας, στις 3 και 4 Ιουνίου του έτους 2000 μ.Χ.
Πάντως, παρά τις ελλείψεις κάθε δύο χρόνια σε μια μικρή μικρή γωνία της Κορινθιακής γης χάρη στις άοκνες προσπάθειες ολίγων ιδεολόγων, συντελείται ένα “μικρό θαύμα” · βασισμένο στην πίστη σε μια ιδέα και στην αγάπη για το ελληνικό παρελθόν.

Δημοσιεύτηκε την 9-6-2000
στην εφημερίδα ΣΗΜΕΡΑ της Κορίνθου.

ΟΙ ΕΠΤΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΜΑΡΤΗΡΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΟ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΡΤΥΡΑ ΛΕΩΝΙΔΗ ΕΠΙ ΗΓΕΜΟΝΟΣ ΒΕΝΟΎΣΤΟΥ.

Στις 16 Απριλίου είναι η μνήμη των Αγίων Μαρτύρων, που μαρτήρυσαν στην Κόρινθο:

Λεωνίδου, και των επτά μαρτύρων γυναικών.

Χαρίσσης,

Νίκης,

Γαληνής,

Καλλίδος,

Νουνεχίας, κόρη της Βασιλίσσης

Βασιλίσσης, μητέρα της Νουνεχίας

και Θεοδώρας.

Ο Λεωνίδης συνελήφθη στην Τροιζίνα τις ημέρες του Πάσχα και μεταφέρθη στην Κόρινθο, στον ηγεμόνα Βενούστο. Επειδή δεν άλλαξε την πίστη του ο ηγεμόνας Βενούστος τον κρέμασε και διέταξε να τον γδάρουν. Μετά τον έριξε στην θάλασσα.

Οι δε επτά γυναίκες ήλθαν από τα άλλα μέρη της Ελλάδος και αυτές στην Κόρινθο. Έφθασαν μέχρι την θάλασσα (πιθανότατα στο Αρχαίο Λιμάνι του Λεχαίου) , όπου έψελναν όλες μαζί και τις έβαλαν σε ένα πλοίο, όπου εξακολουθούσαν ν ασυμψάλλουν, και αφφού τις πήγαν τριάντα στάδια μέσα στον Κορινθιακό Κόλπο τις έδεσαν με λιθάρια και τις έριξαν στην θάλασσα για να πνιγούν και να πάνε στον βυθό. Εμαρτύρησαν το Μεγάλο Σάββατο.

Η Μακαρία Χάρισσα έψελνε τον  ύμνο, όπως η Μαριάμ μετά την διάβαση της Ερυθράς Θαλάσσησ  » ΈΝΑ  ΜΙΛΙ  ΠΕΡΠΑΤΗΣΑ ΚΥΡΙΕ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ ΜΕ ΕΔΙΩΚΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΣΕ ΑΠΑΡΝΗΘΗΚΑ ΚΥΡΙΕ, ΣΩΣΟΝ ΜΟΥ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ.»

 

ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΗΣΑΝΤΕΣ ΣΤΗ ΚΟΡΙΝΘΟ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΡΤΥΡΑ ΛΕΩΝΙΔΗ

 

 

Ο ΜΑΡΤΥΡΑΣ ΛΕΩΝΙΔΗΣ

 

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΑ ΛΕΩΝΙΔΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΕΧΑΙΟΥ

Στο δυτικό βραχίονα του αρχαίου λιμανιού του Λεχαίου σώζονται τα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής μεγάλων διαστάσεων αφιερωμένη στον μάρτυρα Λεωνίδη και στις 7 γυναίκες που μαρτύρησαν μαζί του, γνωστή ως ¨βασιλική Λεχαίου¨. Η θεμελίωση του κυρίως ναού έγινε στους χρόνους του αυτοκράτορα Μαρκιανού (450-457 μ.Χ.) ή στα πρώτα χρόνια του διαδόχου του Λέοντα Α’ (457-474 μ.Χ.) και ολοκληρώθηκε επί Ιουστίνου Α’ (518-527 μ.Χ.). Δυστυχώς η αίγλη και το μεγαλείο που γνώρισε αυτό το επιβλητικό μνημείο δεν κράτησε πολύ καθώς το 551/552 μ.Χ. φοβερός σεισμός που έπληξε την περιοχή το κατέστρεψε ολοσχερώς. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική διαστάσεων 91 x 27μ. αποτελούμενη από εξέχον εγκάρσιο πενταμερές κλίτος, δύο γωνιαία διαμερίσματα δυτικά των ακραίων κλιτών του, ημικυκλική αψίδα, πενταμερή νάρθηκα και δύο αίθρια. Εξωτερικά το μήκος του συγκροτήματος της βασιλικής ήταν 220μ. και το πλάτος 59,29μ. Πριν από την είσοδο στον κυρίως ναό υπήρχαν δύο αίθρια, ένα ορθογώνιο και ένα ημικυκλικό που περιβάλλονταν από στοά. Στο κέντρο του ημικυκλικού αίθριου υπήρχε φιάλη με μία ή περισσότερες κρήνες όπου οι πιστοί έπρεπε να πλυθούν πριν την είσοδό τους στον ναό. Η είσοδος στο νάρθηκα στο χώρο όπου προσεύχονταν οι κατηχούμενοι γινόταν από δύο θύρες. Ο νάρθηκας επικοινωνούσε με τον κυρίως ναό μέσω τριών ανοιγμάτων. Ο κυρίως ναός ήταν χωρισμένος σε τρία κλίτη με δύο κιονοστοιχίες που η καθεμία είχε 23 κίονες. Στο μέσο του κεντρικού κλίτους υπήρχε ο άμβωνας που ήταν οκταγωνικός με δύο κλίμακες εκατέρωθεν. Στο ανατολικό τμήμα του ναού, στο ιερό βήμα αποκαλύφθηκε το σύνθρονο και τα βάθρα από τις θέσεις των κληρικών περιμετρικά της Αγίας Τράπεζας η οποία καλυπτόταν με κιβώριο. Από το τέμπλο σώζονται τμήματα του στυλοβάτη του που εκτεινόταν σχεδόν σε όλο το πλάτος του μεσαίου κλίτους. Από το μέσον περίπου του τέμπλου ξεκινούσε η σολέα, επιμήκης διάδρομος, οριζόμενος από δύο παράλληλες σειρές μαρμάρινων στυλοβατών που έφεραν πεσσίσκους οι οποίοι συγκρατούσαν θωράκια. Η σολέα κατέληγε στον άμβωνα του μεσαίου κλίτους. Στη Β.Δ. γωνία της βασιλικής βρίσκεται το τριμερές βαπτιστήριο, ανεξάρτητο συγκρότημα που αποτελείται από προαύλιο οίκο, τετράκογχο αποδυτήριο και οκτάγωνο φωτιστήριο με δύο κτιστές κολυμβήθρες, η μια αβαθής για μεγάλους (βάπτισμα με ραντισμό) και η άλλη βαθιά για παιδιά (βάπτισμα με εμποτισμό). Το συγκρότημα που το χαρακτηρίζει αρχιτεκτονική αυτοτέλεια είναι παλαιότερο της βασιλικής. Η αρχική χρήση του ήταν πιθανότατα μαρτύριο ή μαυσωλείο. Η βασιλική ήταν κτισμένη με επιμέλεια και η τοιχοποιία της συνίσταται από αργολιθοδομή και εναλλασσόμενες ζώνες οπτοπλίνθων. Χαρακτηριστικά είναι τα διακοσμητικά μυστρίσματα στους αρμούς. Η στέγη στο μεσαίο κλίτος πρέπει να ήταν δίρριχτη, στα πλαϊνά κλίτη μονόρριχτη, ενώ το κεντρικό τμήμα του Ιερού Βήματος θα στεγαζόταν με τετράκλινη στέγη. Τα δάπεδα της βασιλικής ήταν στρωμένα με μαρμάρινες λευκές πλάκες. Τα μαρμαροθετήματα των πλαϊνών κλιτών και οι κίονες παρουσιάζουν ποικιλία χρωμάτων ( λευκό, πορφυρό, γκρί, πράσινο ). Πλούσιος και εξαιρετικής τέχνης ήταν ο γλυπτός διάκοσμος του ναού. Πλήθος αρχιτεκτονικών μελών υπάρχουν διάσπαρτα στο χώρο του μνημείου ενώ άλλα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κορινθιακά κιονόκρανα, τα ιωνικά με επίθημα, τα θεοδοσιανά με την ιδιαίτερα επιμελημένη εργασία, τα επιθήματα, τα γείσα και τα περιθυρώματα με τον πλούσιο διάκοσμο. Βρέθηκαν επίσης κίονες, αμφικιονίσκοι, θωράκια, βάσεις κιόνων κ.λ.π. Ιστορική πηγή για τον μάρτυρα Λεωνίδη περιέχεται στο μηνολόγιο του Πατμιακού Κώδικα 254 φ, 144 κ.ε. (10ος – 11ος αιώνας). Η ύπαρξη του μεγαλοπρεπούς αυτού εκκλησιαστικού αρχιτεκτονήματος στο χώρο του αρχαίου λιμανιού εντάσσεται μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα οικονομικής ευμάρειας, που βοήθησε στην ανάπτυξη μιας κορινθιακής αρχιτεκτονικής σχολής με υψηλούς καλλιτεχνικούς στόχους. Συντάκτης Κωνσταντίνα Σκαρμούτσου, αρχαιολόγος ΠΕ

ΕΝΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΤΟΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΤΟΥ 1610 Μ.Χ (ΤΟΥ ΚΑΚΑΒΑ ΜΕ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ).

 

ΑΥΡΙΟ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ.

ΕΝΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΤΟΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ 1610 Μ.Χ (ΤΟΥ ΚΑΚΑΒΑ ΜΕ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ) ΜΕ ΤΟΝ 

– ΕΝΘΡΟΝΟ ΧΡΙΣΤΟ, 
-ΤΟΥΣ ΤΕΣΣΕΡΟΥΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΕΣ,
-ΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ ΜΙΧΑΙΑ, –
-ΤΟΥΣ ΕΠΤΑ ΑΓΓΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ,
-ΤΑ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ ΚΑΙ ΤΑ ΣΕΡΑΦΕΙΜ,
-ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ ΠΟΥ ΠΕΤΟΥΝ ΣΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΜΑΣ ΚΑΙ
ΚΑΤΩ
-ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ.

 

Η ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΙΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ.  ΚΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΕΙ Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ.

Στην Καρχηδόνα «στο καφενείο των Συγγραφέων.»

Στην περίφημη και ιστορική Καρχηδόνα (σήμερα Τυνησία) στο καφενείο, που σύχναζαν οι Ευρωπαίοι συγγραφείς Σατρ, Καμύ κλπ. Στο τόπο αυτόν κατοικούσαν και οι Έλληνες σφουγγαράδες, όταν πήγαιναν στην Αφρική για σφουγγάρια.

 

Μου αρέσει!Δείτε περισσότερες αντιδράσεις

Σχολιάστε

Περιφραστική απόδοση του Απολυτίκιου του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος.

Η  ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΟΣΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ. ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΟΥΝ, ΟΤΙ ΚΑΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΕΛΕΤΑΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ.

Ἀπολυτίκιον  (Αρχαίο κείμενο)
Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πάσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Περιφραστική απόδοση του κειμένου (από τον Γιάννη Κουτσούκο)

Πάτερ Ιωάννη Όσιε, με την πρακτική κάθαρση (αποβολή των ψυχικών και σωματικών παθών), μπορεί να οδηγηθεί (ο άνθρωπος στις ουράνιες) θεωρίες μέσω της θεϊκής έλλαμψης (με την επενέργεια της Θείας Χάριτος). Με την θεϊκή σου κλίμακα (με το βιβλίο σου της  πνευματικής σκάλας ανόδου των αρετών) αναδείχθηκες υφηγητής των μοναζόντων  της ερήμου (του όρους Σινά και των μετέπειτα μοναχών), αφού με μεθοδικότητα σε όλα τα γραφόμενα σου και με τα (σοφά) λόγια σου υπεστήριξας, πως μπορεί κάποιος να φθάσει το Θείον, (την κατά Χάριν Θέωση).

Πάτερ Όσιε, ικέτευε τον Χριστόν και Θεό να μας δωρήσει το έλεος Του.

 

Από την υμνωδία του Τριωδίου Πνευματικά γυμνάσματα

Από την υμνωδία του Τριωδίου
Πνευματικά γυμνάσματα

Σήμερα θα κάνω μια προσπάθεια να δώσω ένα δείγμα γραφής από τις υψηλές έννοιες και τον σπάνιο λυρισμό που περιέχουν τα ποιήματα των υμνογράφων του Τριωδίου και ειδικά των κατανυκτικών εσπερινών.
Δυστυχώς η όλη ατμόσφαιρα της σημερινής κοινωνίας, όπου παρατηρείται διαστροφή των εννοιών, έλλειψη αξιών, σύγχυση μεταξύ αρετής και κακίας και ένας ανελέητος υλισμός, έχει συντελέσει ώστε τα σπουδαία αυτά ποιήματα του Τριωδίου να μοιάζουν σαν κρυμμένα διαμάντια.

Η αρχαία γλώσσα στην οποία είναι γραμμένα, ο τρόπος με τον οποίο πολλές φορές ψέλνονται (τονισμός του μουσικού μέλους και όχι του λόγου) -και κυρίως μια τυπολατρική και επαγγελματική αντιμετώπιση πολλές φορές των ακολουθιών των κατανυκτικών εσπερινών, είναι τα πιο βασικά αίτια που κρατούν τις λυρικές εκφράσεις και τα νοήματα των υμνωδιών αυτών μακριά από τον κόσμο.
Ο κατανυκτικοί εσπερινοί, ως γνωστόν, ψέλνονται στις εκκλησίες -αν και όπου ψέλνονται ακόμη- κάθε Κυριακή βράδυ όλη την διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Βασικοί υμνογράφοι των ποιημάτων αυτών είναι ο Ιωσήφ ο υμνογράφος (Θ’ αιώνας), και ο Θεόδωρος ο υμνογράφος (Θ’ αιώνας). Τη μουσική επένδυση έχουν κάνει κυρίως ο Πέτρος Λαμπαδάριος ο Πελοποννήσιος, αλλά και άλλοι συνθέτες της βυζαντινής μουσικής.
Σ’ ένα ποίημα του Θεόδωρου του υμνογράφου, που ψέλνεται την Κυριακή της Τυρινής το βράδυ αναφέρονται τα εξής:
«Ας αρχίσουμε τον καιρό της νηστείας με χαρά, με το να υποβάλλουμε τους εαυτούς μας σε πνευματικούς αγώνες.
Aς εξαγνίσουμε την σάρκα μας με το να νηστεύουμε όχι μόνο από τα φαγητά, αλλά και από τα ψυχικά μας πάθη (τις ψυχικές διαστροφές και κακίες) και με το να καλλιεργούμε τις αρετές του Πνεύματος. Στις οποίες αρετές αν επιμείνουμε μέχρι τέλους με πόθο θ’ αφιερωθούμε όλοι να δούμε το πάνσεπτο Πάθος του Χριστού Θεού, και το Άγιο Πάσχα με πνευματική αγαλλίαση».

Με επιγραμματικό τρόπο ο Θεόδωρος μας δίνει μέσα σε λίγες γραμμές το βαθύτερο νόημα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά και της Χριστιανικής θρησκείας γενικότερα. Δεν αρκεί η νηστεία των φαγητών, αλλά χρειάζεται και η νηστεία των παθών και η καλλιέργεια και άσκηση των αρετών του Πνεύματος.

Και τα τρία αυτά είναι ο «Πνευματικός αγώνας» που οδηγεί στον καθαρισμό των σαρκών μας αλλά και στην εξάγνιση της ψυχής του κάθε ατόμου. Έτσι εξαγνισμένοι μπορούμε να αξιωθούμε να βιώσουμε συνειδητά την σταυρική θυσία του Θεανθρώπου, αλλά και την Ανάστασή του και όλα αυτά, με πνευματική αγαλλίαση που είναι η «θέωση» του κάθε ενός από εμάς. Η προσπάθεια δηλαδή του καθ’ενός που είναι ο πνευματικός του αγώνας (νηστεία φαγητών, παθών και εξάσκηση πνευματικών αρετών) φθάνει στην «θέωση» (αγαλλίαση) μέσα από την Θεανθρώπινη θυσία και την Ανάσταση. Δηλαδή έχουμε αποτέλεσμα της προσωπικής μας προσπάθειας εφ’ όσον επενεργήσει και η Θεία Χάρις.

Ποια είναι όμως τα πάθη της ψυχής μας, τα οποία καλούμεθα να περιορίσουμε και αποκόψουμε; Αυτά είναι: υπερηφάνεια, φιλαργυρία, πορνεία, φθόνος, γαστριμαργία, θυμός, αμέλεια κ.ά. Ποιες είναι οι αρετές του πνεύματος; Αγάπη (και σ’ όσους μας αδίκησαν), διάκριση, ταπείνωση (έλλειψη εγωισμού) κ.λπ. Από τα πιο πάνω προκύπτει, ότι η γνωστή σε όλους λέξη «νηστεία» της Μεγάλης Τεσσαρακοστής δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον. Όπως μέσον είναι επίσης ο περιορισμός και η εξάλειψη των ψυχικών παθών.

Ο σκοπός είναι να μπορέσουμε να φθάσουμε μέσα από την σωματική και ψυχική αυτή κάθαρση στα δύο επόμενα στάδια του πνευματικού αγώνα που είναι ο φωτισμός και η «θέωση».

Δημοσιεύτηκε στις 29-1-1998
στην εφημερίδα «Σήμερα» της Κορίνθου

Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΡΑΓΚΙΚΟ ΚΑΣΤΟ. ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Ο ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ